FUNGSI BATU DALAM TAMAN

Penggunaan batu kian meluas dan menjadi elemen hiasan penyeri taman serta landskap buatan.Tidak kira konsep Jepun atau Zen, Bali, tropika, moden atau kontemporari, batu antara elemen penting semula jadi.

Anda yang ingin mengubah penampilan taman sedia ada boleh berbuat demikian menggunakan batu hiasan. Kombinasi taman dihiasi rumput dengan deretan batu hiasan menarik membuatkan taman tampak hebat. Malah, penggunaan batu hiasan mengurangkan keadaan tidak selesa ketika hujan lebat. Masyarakat di bandar semakin gemar menggunakan batu sebagai hiasan kerana ia mudah diselenggara.Jika bijak menyusun, batu boleh boleh membina kolam serta air terjun.

Kehadiran batu hiasan menguji daya kreativiti anda mencorak konsep taman. Terdapat pelbagai jenis batu hiasan sesuai dijadikan pilihan menutup kelemahan tanah bergantung kepada elemen tertentu termasuk saiz, permukaan dan warna. Ia termasuk jenis batu sungai semula jadi, buatan simenferro atau batu yang berasal dari gunung berapi yang boleh digunakan untuk taman. Bagaimanapun, pilihan yang dibuat perlu diselarikan dengan konsep penataan taman bukannya menyakitkan pandangan. Batu hiasan berasaskan material yang berongga dan mempunyai pengaliran air dan udara sempurna amat sesuai. Ia menggalakkan pertumbuhan lumut dan kombinasi menarik untuk melahirkan suasana semula jadi. Batu hiasan 'limestone' sesuai diletak berhampiran kolam renang manakala yang berasaskan tanah liat untuk taman paku-pakis.

Elakkan daripada memilih batu hiasan jenis berkilat kerana ia mudah licin ketika hujan. Dalam menyerikan penataan taman, pilih material tahan lama dan dapat menyokong penampilan elemen landskap kejur yang lain. Lokasi kediaman antara perkara yang perlu diteliti dalam memilih batu hiasan sebagai penutup permukaan tanah. Anda yang tinggal di persisiran pantai dan lokasi berhampiran, batu kapur sesuai dengan kawasan berpasir. Seterusnya bahan ornamen atau hiasan taman yang diukir daripada batu turut menyerikan taman.Umpamanya set kerusi taman, pasu atau bekas tanaman, ukiran atau arca batu dan tidak ketinggalan jubin hiasan dinding pada kolam serta kediaman.

Batu memang bersifat tahan lasak dan kuat hingga membuatkan ia terus kekal popular sebagai elemen hiasan taman sejak dulu. Bagi mendapatkan idea kaedah hiasan taman, rujuk laman web landskap atau majalah dekorasi.

SENI TOPIARI - SENI MEMBENTUK ATAU MENGGUBAH POKOK HIASAN

Seni topiari sebenarnya sudah lama wujud dalam bidang seni taman terutama di Barat. Seni ini merujuk kepada amalan hortikultur bagi membentuk atau menggubah pokok renek menjadi pelbagai reka bentuk seperti bentuk geometri atau objek unik dan menarik seperti cawan, teko, pelbagai binatang dan pelbagai bentuk lain.

Sebagai seni rekabentuk, ia sebenarnya sejenis seni arca hidup. Sebenarnya perkataan topiari atau ‘topiary’ dalam istilah Inggerisnya ini dikatakan berasal dari perkataan Latin iaitu topiarius yang bermaksud juru landskap taman hiasan.

Bagi masyarakat Barat, sejak zaman dulu lagi mereka sering menggunakan pelbagai tanaman hiasan diandam menjadi pelbagai bentuk bagi mencantikan lagi taman awam dan kediaman mereka.

Kini, seni topiari didapati kian popular dan dapat dilihat menghiasi taman di seluruh dunia termasuk di Malaysia. Ia sebenarnya boleh memainkan peranan yang penting dalam membentuk struktur dan karakter taman atau ruang dengan kecantikan dan keunikannya yang tersendiri.

Ciri-ciri tanaman topiari

Ada beberapa ciri tanaman yang sesuai untuk ditanam dan diandam menjadi pelbagai objek seni topiari:

1. Daun pokok sebaiknya bersaiz kecil supaya senang diandam untuk membentuk objek dengan tekstur yang lebih halus, cantik dan bernilai tinggi.
2. Ranting dan pucuk baru pokok cepat tumbuh semula selepas dipangkas atau dipotong.
3. Pokok yang digunakan perlulah dari jenis yang tahan lasak dan boleh hidup lama serta memerlukan sedikit penjagaan saja.
4. Mempunyai bentuk pokok yang padat yang mengandungi banyak ranting pendek.
5. Penampilannya biarlah unik, istimewa dan tersendiri.

 

Jenis tanaman sesuai

Di negara kita tanaman yang sesuai untuk seni topiari ini adalah seperti berikut:

Pokok berdaun

Contohnya Duranta; Ficus (foto 1); Kesinai (foto 2); Podocarpus (foto 3) dan Acalypha siamensis atau pokok teh liar yang berdaun kecil. Manakala spesies Syzygium campanulatum pula sangat cantik digunakan sebagai tanaman topiari kerana daunnya sentiasa bertukar warna dari muda hingga ke tua.

Pokok berbunga

Contohnya Melati atau Wrightia religiosa yang berbunga wangi. Manakala pokok bunga kertas pula berbunga pelbagai warna menarik.

Reka bentuk topiari

Seni topiari ini boleh dipelbagaikan reka bentuknya yang menarik di antaranya seperti daun bertingkat-tingkat ala pagoda (foto 5); satu kanopi atau silara di hujung batang; bentuk kon; banyak ranting dan daun hanya ditemui di hujungnya (foto 7) serta objek seperti binatang. 

Kaedah bentuk topiari

Dalam membentuk reka bentuk objek topiari ada beberapa tekniknya seperti berikut:

Guntingan bebas

Pokok digunting secara bebas oleh pemotong topiari yang berpengalaman mengikut reka bentuk yang dibayangkan dalam mindanya . Pokok pagaran yang dipotong kemas itu sebenarnya adalah reka bentuk topiari paling mudah dan ringkas menggunakan kaedah ini.

Rekabentuk ’dawai mata punai’ (Chicken net)

Kadangkala diperbuat daripada wayar besi dan diletakkan atas silara atau kanopi pokok supaya ranting dan daun pokok dapat tumbuh memenuhi ruang di dalam rekabentuk berkenaan. Kaedah ini lebih mudah kerana hanya daun yang terkeluar daripada reka bentuk berkenaan perlu dipotong untuk membentuk objek yang dinginkan itu.

Satu lagi kaedah mudah ialah dengan membiarkan pokok menjalar berdaun kecil menjalar dan menutupi bahagian luar reka bentuk dawai atau wayar besi seperti di atas yang akan membentuk objek topiari berkenaan dalam beberapa bulan.

Tip: Pokok topiari

1. Pokok topiari juga memerlukan penjagaan yang sempurna seperti siraman, pembajaan dan sebagainya.
2. Pokok juga perlu dipotong dan diandam kemas sekerap mungkin supaya dapat mengekalkan bentuknya sentiasa.
3. Seni topiari bukan saja boleh diterapkan untuk pokok yang ditanam di tanah tetapi juga boleh dilakukan untuk pokok yang ditanam dalam pasu atau bekas lain. Pokok topiari dalam pasu sangat sesuai untuk menghiasi premis perniagaan, rumah kediaman dan sebagainya kerana ia boleh diubah tempat pamerannya.

Sumber: Berita Harian